Jak dostosować działkę do zachodzących zmian klimatycznych?
Ten rok zapisze się w historii jako jeden z najsuchszych dla niektórych regionów Polski. Kiedy pojawiały się upragnione przez ogrodników i rolników opady, były one gwałtowne i niezwykle intensywne powodując powodzie błyskawiczne. Innym elementem zachodzących zmian klimatycznych jest dłuższy okres wegetacyjny. Wyjątkowo ciepły marzec i kwiecień pobudziły rośliny do wybudzenia z zimowego snu wcześniej niż zwykle. Później niestety przyszły fale majowych przymrozków, które wyraźnie dały się we znaki sadownikom. Jak w takim razie dostosować nasze ogrody i działki do zachodzących zmian w przyrodzie?
Niezależnie od tego czy mamy małą działkę czy duży ogród możemy na wiele sposobów pomóc w ograniczaniu negatywnych skutków zmian klimatycznych.
Na przykład zapobiegać gwałtownym powodziom, magazynować dwutlenek węgla z powietrza czy zapewniać bezpieczną przystać owadom zapylającym.
Jak to osiągnąć?
1. Wykorzystaj dłuższy okres wegetacyjny.
W związku z wczesną wiosną i dosyć ciepłą, długą jesienią możemy uprawiać więcej warzyw czy ziół aby mieć więcej plonu a jednocześnie utrzymać glebę okrytą roślinami przez dłuższy czas.
Niektórzy zbierają teraz ogórki, które zostały posiane w szklarni w sierpniu!
2. Stwórz ogród deszczowy lub suche rabaty.
Rolą ogrodu deszczowego jest przyjęcie nadmiaru wody w trakcie ulewy i jej retencjonowanie w glebie. Przyjmuje się, że do przyjęcia wody z dachu o powierzchni 25m2 potrzeba 2m2 ogrodu deszczowego.
Taka rabata, ogród zbudowana jest z warstw tworzących nieckę:
- pierwszą z nich tworzy 10-20 cm żwiru,
- kolejna warstwa to ziemia żyzna wymieszana z piaskiem w stosunku 1:3 – ok. 30-40 cm.
- ostatnia warstwa, wierzchnia to ściółka z drobnych kamieni (3-6 cm), która chroni ziemię przed wymywaniem.
Dobór roślin jest dosyć ograniczony ponieważ muszą być one zarówno odporne na przesychanie jak i okresowe zalewanie wodą.
Oto kilka polecanych gatunków:
- sit rozpierzchły, śmiałek darniowy, mozga trzcinowata, krwawnica pospolita, kosaciec syberyjski, kosaciec żółty, tojeść rozesłana, tojeść kropkowana, rdest wężownik, kozłek lekarski, żywokost lekarski, pełnik europejski, wiązówka błotna.
Suche rabaty możemy założyć w miejscach gdzie mamy bardzo przepuszczalną, piaszczystą glebę. Dzięki posadzeniu odpowiednich roślin nie będziemy musieli ich podlewać a i tak będą wyglądały zdrowo. Oto kilka propozycji:
Krzewy:
- berberysy, karagana syberyjska, irgi, szczodrzeniec, oliwnik srebrzysty, janowce, ligustr, kolcowój pospolity (jagoda Goji), pięciornik krzewiasty.
Krzewinki: lawenda, wrzosy.
Byliny:
- ukwap dwupienny, smagliczka skalna, dziewięćsił bezłodygowy, nachyłek różowy, dyptom jesionolistny, wilczomlecz mirtowaty, wilczomlecz pstry, bodziszek czerwony, łyszczec wiechowaty, posłonek ‘Golden Queen’, rojnik pospolity, sasanka zwyczajna, rozchodniki, rojnik pajęczynowaty, czyściec wełnisty, macierzanka wczesna, jukka karolińska.
3. Magazynuj wodę deszczową.
Wodę spływającą z dachów szklarni czy altany warto gromadzić w zbiornikach z których później w okresie suszy będzie można pozyskać ją do podlewania upraw. Zainstalowanie prostych filtrów umożliwi wykorzystanie deszczówki nawet w systemie nawadniania kropelkowego.
4. Zapewnij ciągłość kwitnienia roślin dla owadów zapylających.
Wcześniejsze niż zwykle dni z wiosennymi temperaturami pojawiają się już nawet w lutym wybudzając owady z zimowego snu. Wylatują one wtedy w poszukiwaniu nektaru, niezbędnego do ich przeżycia. Dlatego warto posadzić na działce rośliny nektarodajne, kwitnące w różnych okresach sezonu wegetacyjnego – od przedwiośnia do późnej jesieni.
Oto propozycje bylin i kwiatów cebulowych:
- Przedwiośnie:
ciemierniki, krokusy, zawilec grecki, śnieżyczka przebiśnieg,
- Wiosna:
pierwiosnki, gęsiówka kaukaska, dąbrówka rozłogowa, żagwin ogrodowy, smagliczka skalna, wrzośce, wilczomlecze, ubiorek wieczniezielony,
- Lato:
bodziszki, jasnota plamista, zawciąg nadmorski, krwawniki, kłosowiec, malwa różowa, orliki, dzwonki, nachyłek lancetowaty, dalie, ostróżki, jeżówki, mikołajek alpejski, gailardia, dzielżan,
słoneczniczek szorstki, pysznogłówka dwoista, kocimiętka, mak wschodni, płomyk wiechowaty, szałwia, czyściec wełnisty, macierzanki.
- Jesień:
pluskwica prosta, zawilec mieszańcowy, zawilec chiński, zawciąg zwyczajny, zimowit, aster nowobelgijski,
Oprócz tego warto na działce znaleźć miejsce dla krzewów, których kwiaty zapewniają pokarm pszczołom, trzmielom i innym pożytecznym owadom:
- berberys thunberga, pigwowce, pierisy, tawuły, śnieguliczki, milin amerykański, krzewuszka cudowna, perowskia łobodolistna (krzewinka).
Wdrożenie czterech zaproponowanych działań pozwoli utrzymać działkę w dobrej kondycji pomimo zmian klimatycznych a dodatkowo przyczyni się w skali lokalnej do złagodzenia ich negatywnych skutków.
Filip Roman - starszy instruktor ds ogrodniczych
ul. K. Ciołkowskiego 2/5
15 - 245 Białystok
wjazd od ul. Mickiewicza
Sekretariat
tel. 577 761 183 / 85 732 22 58
podlaski@pzd.pl
Ośrodek Finansowo Księgowy
tel. 694 757 251; 728 855 757
ofkpodlaski@gmail.com